Manisa ili sınırları içerisinde yer alan Gelenbe Fay Zonu’nda yürütülen, TÜBİTAK 1001 programı tarafından desteklenen ve yürütücülüğünü Dr. Şeyma Şafak Yaşar’ın üstlendiği proje, sahadaki yeni uygulamalarla devam ediyor. Bölgedeki tektonik hareketlerin daha hassas ve sürekli izlenebilmesi amacıyla 4 adet sabit GNSS istasyonunun tesisi başlatıldı.

Bu istasyonlar, fay zonu boyunca meydana gelen yer hareketlerini kesintisiz ve yüksek doğrulukla takip ederek, güncel deformasyon süreçlerinin ayrıntılı analizine olanak sağlayacak. Sabit GNSS istasyonlarından elde edilecek sürekli veri akışı, kampanya tipi ölçümlerle birlikte değerlendirilecek ve böylece bölgedeki yer hareketliliği daha kapsamlı bir şekilde ortaya konacak.

İstasyonların kurulumu tamamlandıktan sonra, düzenli veri takibi ve analiz çalışmaları da başlatılacak. Proje kapsamında elde edilecek verilerin, bölgenin aktif tektoniğine yönelik bilimsel çalışmalara önemli katkılar sağlaması bekleniyor.

TÜBİTAK 1001 programı kapsamında desteklenen ve yürütücülüğünü Dr. Şeyma Şafak Yaşar’ın yaptığı “Gelenbe Fay Zonu ve Yakın Civarının Güncel Tektonik Hareketlerinin İncelenmesi” başlıklı proje kapsamında, 2025 yılı bahar döneminde saha ölçümleri başlatıldı. Bu kapsamda, Gelenbe Fay Zonu boyunca ilk GNSS kampanya ölçümleri gerçekleştirildi.

Afyon Kocatepe, Aksaray, Ankara, Hitit ve İstanbul Teknik üniversitelerinden akademisyenlerin katılımıyla yürütülen arazi çalışmalarında, 11 kişilik bir ekip görev aldı. Yaklaşık 60 farklı noktada kampanya tipinde GNSS ölçümleri yapılırken, her bir noktada tekrarlı veri alımı ile ilerleyen dönemlerde yapılacak karşılaştırmalı analizler için sağlam bir temel oluşturuldu.

Elde edilen bu ölçüm verileri, projenin ilerleyen aşamalarında jeolojik ve jeofiziksel verilerle birlikte değerlendirilerek, bölgenin güncel deformasyon yapısının ortaya konmasına katkı sağlayacaktır. Projeden elde edilecek bilimsel çıktılar, süreç içinde hem kamuoyu hem de bilim dünyasıyla paylaşılmaya devam edecektir.

Dr. Şeyma Şafak Yaşar’ın yürütücülüğünü üstlendiği ve TÜBİTAK 1001 programı kapsamında desteklenen “Gelenbe Fay Zonu ve Yakın Civarının Güncel Tektonik Hareketlerinin İncelenmesi” başlıklı projede arazi çalışmalarına başlandı.

Proje kapsamında, Gelenbe Fay Zonu çevresinde dört adet sabit GNSS istasyonunun kurulmasına yönelik ilk saha hazırlıkları başarıyla tamamlandı. Ayrıca, kampanya tipi ölçümlerle izlenmesi planlanan yeni GNSS noktalarının tesis çalışmaları da gerçekleştirildi. İlk kampanya ölçümlerinin ise önümüzdeki günlerde yapılması planlanıyor.

Disiplinler arası iş birliğiyle yürütülen bu proje, bölgedeki güncel tektonik hareketlerin yüksek hassasiyetle izlenmesini amaçlıyor. Böylece, olası deprem risklerinin daha iyi anlaşılmasına katkı sağlanması ve yer bilimleri alanında önemli bir veri birikiminin oluşturulması hedefleniyor.

Gelenbe Fay Zonu’nun bilimsel açıdan daha yakından incelenmesini sağlayacak bu çalışma, aynı zamanda Türkiye’nin sismotektonik yapısının daha iyi anlaşılmasına da katkı sunacak.

Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi ev sahipliğinde 6-9 Kasım 2024 tarihleri arasında düzenlenen XXIII. Türkiye Ulusal Jeodezi Komisyonu (TUJK) Sempozyumu, “İklim Değişikliği ve Doğal Afetlerin İzlenmesinde Jeodezi” ana temasıyla bilim insanlarını bir araya getirdi.

Sempozyum kapsamında, Dr. Şeyma Şafak Yaşar, “GNSS Hız ve Konum Verilerine Dayalı Kümeleme Analizi ile Anadolu Plakası’ndaki Tektonik Blok Sınırlarının Belirlenmesi” başlıklı çalışmasını sundu. Sunumunda, GNSS ölçümlerinden elde edilen hız ve konum verilerini kullanarak tektonik blok sınırlarının belirlenmesine yönelik yenilikçi bir yöntemin kullanılabileceğinin altını çizdi.

Çalışmasında kümeleme analiz tekniklerinden yararlanan Dr. Şafak Yaşar, elde edilen sonuçların Türkiye’nin tektonik yapısının anlaşılmasına ve deprem tehlike analizlerine önemli katkılar sunduğunu belirtti. Katılımcılar tarafından ilgiyle takip edilen sunum, GNSS verilerinin jeodezik ve tektonik araştırmalarda kullanımına dair önemli yeni bir örnek olarak değerlendirildi.

TUJK 2024 Sempozyumu, jeodezi ve ilgili disiplinlerde çalışan araştırmacılar için verimli tartışmalara ve yeni iş birliklerine zemin hazırlamaya devam ediyor.

Afyon Kocatepe Üniversitesi (AKÜ) bilim insanlarının, Türkiye Bilimsel ve Teknolojik Araştırma Kurumu (TÜBİTAK)  ve İl Afet ve Acil Durum Müdürlüğü (AFAD) iş birliğiyle 2024 yılında açılan “1001-UDAP Ulusal Deprem Araştırmaları Programı Ortak Çağrısı” kapsamında “Gelenbe Fay Zonu ve Yakın Civarının Güncel Tektonik Hareketlerinin İncelenmesi” başlıklı projesi destek almaya hak kazandı.

AKÜ Uzaktan Eğitim Meslek Yüksekokulu Öğr. Gör. Dr. Şeyma Şafak Yaşar’ın yürütücülüğünü yaptığı “Gelenbe Fay Zonu ve Yakın Civarının Güncel Tektonik Hareketlerinin İncelenmesi” başlıklı projede; Uzaktan Eğitim Meslek Yüksekokulu Dr. Öğr. Üyesi Halil İbrahim Solak ve Deprem Uygulama ve Araştırma Merkezi (DUAM) Müdürü Prof. Dr. Çağlar Özkaymak da araştırmacı olarak yer aldı. Ayrıca, Gebze Teknik Üniversitesi, Ankara Üniversitesi, Aksaray Üniversitesi ve Harita Genel Müdürlüğünden bilim insanları da projeye araştırmacı olarak katkıda bulunuyor.

Gelenbe Fay Zonu, ilk kez jeodezik yöntemlerle incelenecek

“Gelenbe Fay Zonu ve Yakın Civarının Güncel Tektonik Hareketlerinin İncelenmesi” başlıklı proje hakkında bilgi veren proje yürütücüsü Öğr. Gör. Dr. Şeyma Şafak Yaşar, araştırmalar kapsamında Gelenbe Fay Zonu ve çevresinin ilk kez jeodezik yöntemlerle detaylı bir şekilde inceleneceğini ifade etti. Yaşar, “İki yıl sürecek ve bölgenin güncel tektonik hareketlerini incelemeyi hedefliyor. Proje kapsamında yapılacak GNSS ölçümleri sayesinde Gelenbe Fay Zonu ve çevresindeki güncel tektonik hareketler tespit edilecek. Fayların hareket miktarları ve bölgedeki depremsellik detaylı şekilde analiz edilerek bilimsel verilere dönüştürülecek. Çalışma sonucunda elde edilecek bulgular, bölgenin deprem tehlike analizine rehberlik ederek hem bilim dünyasına hem de yerel yönetimlere önemli bir altyapı sunacak” dedi.

Afyon Kocatepe Üniversitesi (AKÜ) bilim insanlarının projesi, Türkiye Bilimsel ve Teknolojik Araştırma Kurumu (TÜBİTAK) ve Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı (AFAD) arasında imzalanan iş birliği protokolü çerçevesinde 2024 yılında açılan “1001-UDAP Ulusal Deprem Araştırmaları Programı Ortak Çağrısı” kapsamında desteklenmeye hak kazandı.

Dr. Öğretim Üyesi Halil İbrahim Solak’ın yürütücülüğünü yaptığı projede, Prof. Dr. İbrahim Tiryakioğlu, Prof. Dr. Mustafa Yılmaz ve Öğr. Grv. Dr. Şeyma Şafak Yaşar ise araştırmacı olarak yer alıyor. Dr. Öğretim Üyesi Solak, proje ile ilgili olarak “Kurumlar arası iş birliği kapsamında Harita Genel Müdürlüğü, Maden Tetkik ve Arama Genel Müdürlüğü, Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı ve Pamukkale Üniversitesi’nden araştırmacılar yer alıyor” dedi. Solak, “Simav Fay Zonu’nun Batı Kısmında Yer Alan Segmentlerin (Sındırgı, Simav, Şaphane) Deprem Tehlike Analizine Esas Parametrelerinin GNSS Tekniği ile Belirlenmesi konusuna odaklanan proje toplam 2 yıl sürecek. Proje kapsamında yapılacak çalışmalarla Simav (Kütahya) ve yakın çevresinde bulunan ve 7.1 büyüklüğünde deprem üretme potansiyeli olan fayların hareket miktarları ve faylardaki gerinim miktarları GNSS ölçüleri ile belirlenecek. Elde edilen sonuçlar bölgenin deprem tehlike analizi çalışmaları için bilim insanları ve yerel yönetimlerin çalışmalarına altlık oluşturacak” diye konuştu.

The project, led by scientists from Afyon Kocatepe University (AKÜ), has been awarded funding under the “1001-UDAP National Earthquake Research Programme Joint Call”, which was launched in 2024 under the cooperation protocol signed between the Scientific and Technological Research Council of Turkey (TÜBİTAK) and the Disaster and Emergency Management Presidency (AFAD).

Dr Halil İbrahim Solak is the project coordinator, while Prof. Dr İbrahim Tiryakioğlu, Prof. Dr Mustafa Yılmaz and Dr Şeyma Şafak Yaşar are participating as researchers. Explaining the project, Dr Solak said, “As part of the cooperation between institutions, researchers from the Directorate General for Mapping, the General Directorate of Mineral Research and Exploration, the Disaster and Emergency Management Presidency and Pamukkale University are involved”.

Solak further explained, “The project focuses on determining the parameters critical for seismic hazard analysis of the segments (Sındırgı, Simav, Şaphane) located in the western part of the Simav fault zone using GNSS technology. The total duration of the project is two years. The planned studies will use GNSS measurements to determine the rates of slip and strain rate on faults in Simav (Kütahya) and surrounding areas that have the potential to generate earthquakes with magnitudes up to 7.1. The results obtained will provide a basis for seismic hazard analysis studies conducted by scientists and local administrations in the region”.